Bloedarmoede is een veelvoorkomende bloedaandoening die ongeveer 1 op de 3 mensen wereldwijd treft. Ook in ons land wordt het regelmatig vastgesteld. En vooral bij risicogroepen zoals pasgeborenen, zwangere vrouwen en ouderen is het belangrijk om alert te zijn. Omdat bloedarmoede tot serieuze complicaties kan leiden, is het goed om te weten hoe je het herkent en wat je eraan kunt doen.
Wat is bloedarmoede?
Laten we eerst kijken wat de aandoening precies is en welke soorten er zijn. De naam verraadt het al een beetje: bloedarmoede betekent dat je lichaam te weinig rode bloedcellen heeft, of dat de rode bloedcellen niet goed werken. Zonder gezonde en voldoende rode bloedcellen krijgt je lichaam niet genoeg zuurstof. Dit zorgt ervoor dat je je minder energiek voelt en kan je je dus zowel geestelijk als lichamelijk slecht voelen.
Vormen van bloedarmoede
Er zijn verschillende soorten bloedarmoede, die je kunt verdelen in drie groepen: door voeding, erfelijk, en door afwijkende rode bloedcellen. Waar welke soort bloedarmoede onder valt, hangt dus af van de oorzaak. Soms is het voedingsgerelateerd, in andere gevallen erfelijk, en bij de laatste groep komt het door afwijkingen in de rode bloedcellen. Sommige soorten, zoals bloedarmoede door ijzertekort, zijn tijdelijk en goed te behandelen. Helaas zijn er ook chronische vormen, zoals sikkelcelanemie. Alle soorten leiden uiteindelijk tot hetzelfde probleem, namelijk een (forse) afname van rode bloedcellen. Wij hebben de soorten voor je op een rijtje get.
Bloedarmoede door voeding:
- Ijzergebreksanemie: het lichaam heeft te weinig ijzer en kan daardoor niet genoeg hemoglobine maken.
- Megaloblastaire anemie: het lichaam heeft te weinig vitamine B12 en/of B9.
- Pernicieuze anemie: door een auto-immuunziekte kan het lichaam geen vitamine B12 opnemen.
Erfelijke bloedarmoede:
- Sikkelcelanemie: rode bloedcellen veranderen van ronde cellen in stijve “sikkelvormige” cellen, wat de bloedstroom kan blokkeren.
- Fanconi-anemie: een erfelijke ziekte waardoor het beenmerg niet genoeg bloedcellen maakt.
- Diamond-Blackfan-anemie: een ziekte waardoor het beenmerg niet genoeg rode bloedcellen maakt.
Afwijkende bloedcellen:
- Hemolytische anemie: rode bloedcellen breken sneller af dan normaal.
- Aplastische anemie: stamcellen in het beenmerg maken te weinig rode bloedcellen.
- Auto-immuun hemolytische anemie: het immuunsysteem valt rode bloedcellen aan en breekt ze af.
- Sideroblastaire anemie: er zijn te weinig rode bloedcellen, maar wel te veel ijzer.
- Macrocytaire anemie: het beenmerg maakt te grote rode bloedcellen.
- Microcytaire anemie: rode bloedcellen hebben te weinig hemoglobine en zijn daardoor kleiner.
- Normocytaire anemie: er zijn niet genoeg rode bloedcellen en ze bevatten te weinig hemoglobine.
Waarschuwingssignalen van bloedarmoede
De aandoening klinkt misschien onschuldig, maar niets is minder waar. Bloedarmoede kan levensbedreigende complicaties hebben, zoals extreme vermoeidheid, hartproblemen en vroeggeboorte als de moeder bloedarmoede heeft. Sommige soorten, zoals sikkelcelanemie, kunnen zelfs dodelijk zijn. Bij ouderen verhoogt het risico op overlijden. Daarom is het ontzettend belangrijk de volgende symptomen op tijd te herkennen:
- Vermoeidheid
- Zwakte
- Bleke of gelige huid
- Onregelmatige hartslag
- Kortademigheid of moeite met ademhalen
- Duizeligheid
- Pijn op de borst
- Koude handen en voeten
- Hoofdpijn
De symptomen van bloedarmoede verschillen per type en de ernst ervan. In een vroeg stadium zijn de klachten vaak (heel) mild. Hoe erger het wordt, hoe meer klachten je krijgt en hoe sterker ze worden. Soms merk je er zelfs helemaal niets van, en ontdek je het pas bij een bloedtest.
Behandelopties van de bloedaandoening
Als je denkt last te hebben van deze aandoening, dan is het belangrijk om langs jouw huisarts te gaan en je klachten te bespreken. Doe dit zelfs als je alleen moe bent en niet weet waarom. Vermoeidheid is namelijk een vroeg symptoom van veel lichamelijke en mentale aandoeningen. De arts zal onderzoeken doen en testen afnemen om de juiste diagnose te stellen.
Als het inderdaad om bloedarmoede gaat, kunnen de volgende behandelingen worden voorgeschreven:
- Aanpassingen in je voeding
- Het nemen van supplementen en vitamines, zoals ijzer, vitamine B9 en B12
- Medicatie om de aanmaak van rode bloedcellen te stimuleren (dit wordt meestal alleen voorgeschreven bij erfelijke of afwijkende vormen van bloedarmoede)
Bloedarmoede is een serieuze aandoening die levensbedreigende complicaties kan hebben. Neem daarom contact op met je zorgverlener als je denkt dat je hier last van hebt. De juiste behandeling kan je echt helpen om je beter te voelen!