In Nederland kampen naar schatting ongeveer 2 miljoen mensen met een verslaving of problematisch middelengebruik, waarvan jaarlijks zo’n 55.000 mensen in behandeling gaan. Vaak kampen verslaafden met schaamte en weten hun probleem dus goed verborgen te houden. Heb jij een naaste die (mogelijk) verslaafd is en hulp nodig heeft. En vermoed jij dat hij of zij het niet durft te vragen? Een interventie zou dan weleens een oplossing kunnen zijn. Wat hier allemaal bij komt kijken? Wij hebben het voor je op een rijtje gezet.
Stappenplan om een interventie op te zetten
Stap 1: verzamel voldoende informatie
Vaak is de eerste stap het lastigst, want waar moet je beginnen? Je kan bijvoorbeeld beginnen door meer informatie op te zoeken over de desbetreffende verslaving en hoe dit invloed heeft op jouw naaste en zijn of haar omgeving. Er zijn verschillende websites, zoals bijvoorbeeld het Trimbos, waar je deze informatie kan vinden. Je kan natuurlijk ook altijd een afspraak met de huisarts maken.
Daarnaast is het ook belangrijk om voldoende informatie in te winnen over welke hulp er allemaal beschikbaar is. Denk dan bijvoorbeeld aan afkickklinieken in binnen- en buitenland, behandelingen via de huisarts en zelfhulpgroepen zoals AA en NA waar jij – en hopelijk later jouw naaste – terechtkunt voor advies en ondersteuning.
Stap 2: maak een duidelijk plan
Zoals in stap 1 al genoemd is, is het altijd goed om contact op te nemen, maar overweeg ook om andere professionele hulp te zoeken. Denk dan aan een verslavingsdeskundige of psycholoog. Zij kunnen je helpen bij de voorbereiding van de interventie of zelfs aanwezig zijn. Organisaties zoals de GGZ of Familie Vertrouwenspersonen (FVP) bieden vaak ook steun aan familie en vrienden.
Na het inwinnen van al deze informatie en eventueel betrekken van een professional, is het tijd om de interventie te plannen. Kies een moment waarop je naaste zich veilig en ontspannen voelt, en houd het klein en vertrouwd en kies een rustige plek. Denk dan aan zijn of haar woonkamer, hier voelt degene zich vaak op zijn of haar gemak. Dit kan helpen om eventuele spanningen te verminderen.
Stap 3: betrek andere waarbij de verslaafde zich veilig voelt
Je kan dit niet alleen doen, het is dus belangrijk om andere mensen bij de interventie te betrekken. Hiervoor een kleine groep mensen die dicht bij de persoon staan. Denk dan bijvoorbeeld aan ouders, boers en/of zussen en (beste) vrienden. Zo blijft het gesprek persoonlijk en vertrouwd.
Het is vooral belangrijk dat je mensen uitkiest die ook graag verandering willen zien en dus niet zijn of haar toxische gedrag aanmoedigen.
Stap 4: bereidt wat je wil zeggen goed voor
Je hebt nu ingelezen, de interventie gepland en de juiste mensen er bij betrokken; wat moet je nu tijdens de interventie doen en zeggen? Vraag iedereen om concrete voorbeelden te bedenken waarin de verslaving problemen heeft veroorzaakt, zoals het missen van belangrijke momenten zoals verjaardagen of feestdagen, verlies van een baan of problemen op het werk door afwezigheid, of hoe het gedrag van de verslaafde impact heeft gehad op zijn of haar naaste.
Zorg dat je van tevoren met elkaar bespreekt wie wat gaat zeggen, zodat iedereen iets anders te zeggen heeft. Wees duidelijk en eerlijk, maar blijf vriendelijk en kalm. Laat de persoon voelen dat iedereen om hem geeft en er is om te helpen. Zo komt de boodschap beter over en voelt hij zich gesteund in plaats van aangevallen.
Stap 5: biedt hulp aan & verwacht weerstand
Het is belangrijk dat je direct hulpopties klaar hebt staan, zoals een verwijzing naar een kliniek of behandelingsprogramma. Als de persoon bereid is hulp te accepteren, is het fijn als hij meteen kan beginnen zonder op een wachtlijst te komen. Soms kun je al afspraken maken met behandelaars of klinieken voordat je de interventie doet. Daarnaast is goed om voorbereid te zijn op een emotionele reactie. Soms kan jouw naaste boos of defensief worden. Probeer rustig te blijven en laat merken dat je er bent om te helpen. Geef ruimte aan de emoties en laat weten dat die normaal zijn en dat jij er bent voor hem of haar.
Wanneer moet je echt een professional bij de interventie betrekken?
Wanneer de verslavingen al lang speelt of jouw naaste heeft ook last van andere psychische problemen, is het verstandig om professionele hulp in te schakelen. . Ook als je bang bent dat de persoon agressief kan reageren of als je gewoon niet weet hoe je het precies moet aanpakken, is hulp inschakelen slim. Een deskundige kan dan helpen om het gesprek rustig te houden, iedereen veilig te laten voelen en een goed plan op te stellen.
Onthoud: een perfecte interventie niet bestaat. Het enige wat je kan doen is het gesprek goed voorbereiden, rustig blijven en hulp aan bieden. Succes!
