Een paniekaanval: misschien heb je zelf weleens zo’n moment gehad dat je ineens overmand werd door angst en je hart voelde bonzen. Of ken je iemand die zich regelmatig zo voelt. Deze aanvallen kunnen best beangstigend zijn, maar gelukkig ben je niet de enige. Sterker nog, ongeveer 1 op de 5 mensen in ons land heeft ze weleens, wat het dus een veelvoorkomend psychisch probleem maakt. Hoe je een paniekaanval kan herkennen en wat je dan moet doen? Wij leggen het je uit!
Wat is een paniekaanval?
Een paniekaanval is eigenlijk een plotselinge vlaag van angst die zomaar kan opkomen, vaak zonder dat je precies weet waarom. Zo kan het gebeuren in situaties waar je je ongemakkelijk voelt, zoals in een drukke ruimte of op een plek waar je je niets vervelends hebt meegemaakt. Maar het kan ook zomaar uit het niets komen, als je bijvoorbeeld rustig thuis op de bank ligt.
Wat de precieze oorzaak is niet altijd duidelijk. Alhoewel meestal het veroorzaakt wordt door stress, spanning en/of vermoeidheid. Emoties en gedachtes kunnen ook een rol spelen. Als je bijvoorbeeld veel piekert of zorgen hebt, kan dit bijdragen aan het ontstaan van een paniekaanval. Sommige mensen zijn er ook gevoeliger voor door een bepaalde manier van denken of door ervaringen uit het verleden.
Wanneer noem je het een paniekstoornis?
Als je een keer een paniekaanval hebt gehad, heb je dan gelijk een paniekstoornis? Zeker niet. Als je ooit eens een paniekaanval hebt gehad of op een onregelmatige basis dit ervaart, wordt er gesproken van een paniekaanval. Heb je regelmatig paniekaanvallen en ben je constant bang om weer een nieuwe te krijgen? Dan wordt jouw dagelijks leven hier dusdanig door beïnvloed, dat het een paniekstoornis wordt genoemd.
Lees hier meer over angststoornissen: Angststoornis: oorzaken, symptomen & behandelopties
Symptomen van een paniekaanval
Een paniekaanval kan je flink laten schrikken, maar hoe weet je nu of je er echt eentje hebt? Want kan het niet iets anders zijn, zoals een hartaanval of een hyperventilatie? Meestal begint een aanval ineens. Je voelt een intense golf van angst of paniek zonder dat er echt een reden voor is. Je hart gaat als een razende tekeer, je krijgt het benauwd of het gevoel dat je niet genoeg lucht krijgt. Misschien begin je te zweten, te trillen of voel je je licht in je hoofd. Soms kunnen ook je handen en/of voeten gaan tintelen, of voel je je misselijk.
Ook kan het zijn dat je bang bent om de controle te verliezen, flauw te vallen of zelfs te denken dat je een hartaanval krijgt. Het voelt heel heftig aan, maar meestal zakt het na een paar minuten weer af.
Wat moet ik doen als ik een paniekaanval krijg?
De eerste keer dat dit je overkomt kan het een behoorlijk angstige situatie zijn. Want hoezo krijg je uit het niets een paniekaanval? Helaas is het zo dat als je eenmaal een paniekaanval gehad hebt, de kans groter is dat je er nogmaals eentje krijgt. Gelukkig weet je nu hoe het aanvalt, dus kan je de symptomen herkennen.
Het belangrijkste om te weten is dat deze gevoelens erbij horen en dat je niet de enige bent die dit meemaakt. Het kan iedereen overkomen, en gelukkig zijn manieren om ermee om te gaan:
- Probeer rustig en diep in en uit te ademen
- Herinner jezelf dat het tijdelijk is
- Probeer je te focussen op iets anders in de omgeving
- Ontspan je spieren, zoals je schouders en handen
- Vraag hulp als er iemand bij je is
Onthoud dat het ontzettend belangrijk is om rustig te blijven en je jezelf de tijd geeft om kalm te worden. Een paniekaanval voelt heel naar, maar je komt er doorheen! Daarnaast is het belangrijk om over deze gevoelens te praten. Dit kan met iemand waar je je veilig bij voelt of een professional – zeker als je erna last blijft houden.
