Een angststoornis: je hebt er misschien nog nooit van gehoord, maar het is een veelvoorkomende psychische aandoening in ons land. Ruim 1 op de 7 mensen worstelt met dit probleem en helaas zijn dat vooral veel jongeren tussen de 18 en 24 jaar. Maar wanneer spreken we van een angststoornis en wanneer ben je “gewoon een beetje bang?” En hoe kan je een angststoornis bij jezelf en bij andere herkennen? Wij zetten het voor je op een rijtje!
Wat is een angststoornis?
Kan je je herinneren dat je vroegen altijd overal het licht aan moest hebben en dat je dan alsnog als een gek de trap op rende? Omdat je bijvoorbeeld bang was dat er iemand in huis was… Precies, we zijn allemaal weleens bang en we maken ons allemaal weleens zorgen, dit betekent niet dat je dan gelijk een angststoornis hebt.
Nee, deze psychische aandoening is een stuk meer dan een beetje bang zijn om je zorgen maken. Het is een constante, intense angst die niet zomaar weggaat en jouw dagelijks leven behoorlijk kan beïnvloeden. Als jij bijvoorbeeld niet meer de straat op durft of ander mensen vermijdt, omdat je dan angstklachten ervaart; wordt er gesproken van een angststoornis.
Oorzaken van een angststoornis
Een angststoornis ontstaat door verschillende oorzaken. Zo kan het in je genen zitten. Oftewel als angststoornissen vaker in je familie voorkomen, heb je zelf ook een grotere kans. Maar ook traumatische of stressvolle ervaringen en hoe je opgevoed bent en hoe je met stress omgaat, kunnen een angststoornis veroorzaken. Denk dan aan bijvoorbeeld een straatoverval, een auto-ongeluk of het verlies van een dierbare.
Zijn er verschillende vormen?
Er bestaat niet een soort angststoornis. Elke vorm heeft zo zijn eigen kenmerken en situaties waarin de angst het sterkst naar voren komt. De twee meestvoorkomende vormen van deze psychische aandoening zijn: gegeneraliseerde angststoornis, ook wel GAS genoemd en sociale angststoornis. Bij de eerste vorm maak je je voortduren zorgen over van alles en nog wat. Denk bijvoorbeeld aan werk, gezondheid, financiën en relaties. Deze zorgen zijn vaak moeilijk onder controle te krijgen en kunnen iemand flink uitputten.
De tweede vorm zegt het eigenlijk al: je ervaart vooral (intense) angst in sociale situaties. Er is vaak een grote angst om negatief beoordeeld te worden of om iets gênants te doen, wat bijvoorbeeld kan leiden tot het vermijden van feestjes, vergaderingen, of zelfs naar buiten gaan. Andere vormen zijn:
- Paniekstoornis
- Specifieke fobieën; extreme angst voor specifieke dingen, zoals hoogtes, kleine ruimtes of spinnen.
- Obsessieve-Compulsieve Stoornis (OCD)
- Posttraumatische Stressstoornis (PTSS)
Wil jij meer weten over PTSS? Je leest het hier: PTSS: vormen, triggers, symptomen & behandelopties
Symptomen van een angststoornis
Je kan deze psychische aandoening herkennen aan een aantal typische klachten, zowel bij jezelf als bij anderen. Mensen met een angststoornis voelen zich vaak constant gespannen en maken zich snel zorgen, ook over dingen die anderen misschien niet zo groot zouden vinden. Ze kunnen moeite hebben om hun gedachten en zorgen los te laten en blijven vaak piekeren.
Daarnaast kun je bij iemand met een angststoornis merken dat ze situaties gaan vermijden die spanning geven, zoals drukke plekken of sociale bijeenkomsten. Lichamelijk kunnen er ook signalen zijn:
- Hartkloppingen
- Zweten
- Trillen
- Het gevoel van druk op de borst
- Snel moe zijn
- Spierpijn door spanning
- Slecht slapen
- Piekeren
Behandelopties
Herken jij jezelf of een naaste in de bovengenoemde symptomen? Dan is het belangrijk om contact op te nemen met de huisarts of psycholoog. Hij of zij zullen met je in gesprek gaan over welke klachten en hoe vaak je ze ervaart. Soms gebruiken ze vragenlijsten om een beter beeld te krijgen van je angstklachten. Op basis daarvan kunnen ze bepalen of je een angststoornis hebt en het juiste behandelplan voor je opzetten. Mogelijke behandelopties zijn:
- Cognitieve gedragstherapie (CGT)
- Medicatie
- Ontspanningsoefeningen en mindfulness
