We zijn inmiddels allemaal wel bekend met eetstoornissen, zoals anorexia en boulimia. Bij de eerste heeft iemand zo’n vervormd beeld van het lichaam of is zo bang om dik te worden, dat ze zich uithongeren. Bij boulimia heeft iemand (flinke) eetbuien waar hij of zij laten spijt van krijgen en er dan alles aan doen om dit “goed te maken.” Dit gebeurt dan door bijvoorbeeld alles op te braken. ARFID is een stuk minder bekend, toch hebben een flink aantal mensen, zeker kinderen en jongeren, last van deze eetstoornis. Soms zelfs zonder dat ze het doorhebben!
Wat is ARFID?
ARFID is een afkorting voor Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder. Wat in het Nederlands staat voor vermijdende/restrictieve voedselinname stoornis. Het is een eetstoornis waarbij iemand ontzettend kieskeurig is met eten. Het heeft dus niets te maken met eetbuien of jezelf bewust uithongeren, omdat je bang bent dik te worden. Nee, bij ARFID heeft iemand een grote afkeer of angst voor bepaald voedsel. Zo kan iemand moeite hebben om bepaalde texturen, smaken, geuren of kleuren te eten. Of bang zijn om überhaupt nieuwe dingen te eten. Hierdoor eet je dus maar een paar soorten voedsel en mis je veel (belangrijke) voedingsmiddelen.
Oorzaken van vermijdende/restrictieve voedselinnamestoornis
Deze eetstoornis kan door verschillende dingen ontstaan. Zo komt het soms door een nare ervaring met eten, zoals bijna stikken, verslikken of buikpijn na het eten. Dit kan je dan zo bang maken dat je dit product niet meer wil eten. Overgevoeligheid voor smaken, texturen of geuren kunnen ook een rol spelen. Als je ARFID hebt kan je deze dingen zo onprettig vinden dat je je er niet overheen kunt zetten en het dus niet meer wil eten of zelfs een fysieke reacties, zoals kokhalzen, van krijgt.
Daarnaast kan het zijn dat je moeite hebt met nieuwe dingen proberen/eten of van nature wat angstiger zijn. Het eten van een nieuw product of gerecht kan dan veel stress opleveren. Het kan ook een reactie zijn die bij een andere stoornis, zoals autisme, past. Zo zijn mensen met autisme gevoeliger voor prikkels of veranderingen in hun routine.
Symptomen van ARFID
Gelukkig is ARFID aan een aantal duidelijke symptomen te herkennen. Het meest voorkomende kenmerk is dat iemand heel kieskeurig is en maar een aantal producten eten. Vaak hebben ze een “lijstje” van veilige dingen en alles daarbuiten wordt vermeden. Ook kan het voorkomen dat ze maaltijden overslaan of heel kleine porties nemen, omdat ze bang zijn dat ze anders misselijk worden of zich niet goed voelen. Andere symptomen kunnen zijn:
- Gewichtsverlies of moeite om op een gezond gewicht te blijven
- Tekort aan belangrijke voedingsstoffen
- Stress of angst rond etenstijd
- Vermijden van sociale situaties waarin gegeten wordt, zoals feestjes of uit eten gaan
Behandelopties voor ARFID
Het behandelen van ARFID kost veel tijd en geduld, maar gelukkig zijn er wel manieren om meer variatie in jouw eetpatroon te krijgen. Of om over de angst heen te komen. Een van de belangrijkste behandelingen is exposure-therapie, waarbij je heel rustig en in kleine stapjes went aan nieuwe soorten eten. Je leert om zonder angst nieuwe smaken en texturen te proberen. Dit kan je natuurlijk met professionele hulp doen, maar je zou het ook met steun van naaste kunnen proberen.
Cognitieve gedragstherapie kan ook helpen. Hierbij ga je aan de slag met de gedachten en gevoelens die je rond eten hebt. Je leert om minder bang te zijn voor eten en positiever over voeding te denken. Daarnaast kan een diëtist je helpen om een gebalanceerd dieet samen te stellen. Zo krijg je toch de nodige voedingsstoffen binnen, zelfs als je nog maar een paar dingen durft te eten.
Het belangrijkste is om het rustig aan te doen en niet meteen van jezelf te verwachten dat je alles ineens kunt eten. Met de juiste ondersteuning kan je eetpatroon langzaamaan veranderen en wordt eten hopelijk een stuk minder spannend.
