Je denkt misschien: “Een depressie, dat overkomt mij niet.” Maar psychische problemen, zoals een depressie, burn-out, of paniekaanvallen, zitten soms in de kleinste dingen. En kan dus iedereen overkomen. Het maakt niet uit of je jong of oud bent, rijk of arm, of waar je vandaan komt – iedereen kan ermee te maken krijgen. Dat betekent natuurlijk niet dat iedereen depressief wordt, maar de cijfers over de mentale gezondheid, ook in ons land, zijn toch best schokkend.
In Nederland krijgen jaarlijks zo’n 800.000 mensen te maken met een depressie, en een aanzienlijk deel daarvan zijn jongeren tussen de 12 en 17 jaar. Ongeveer 1 op de 2 mensen die lijden aan depressieve klachten zoekt hier ook daadwerkelijk hulp voor. Dit klinkt als goed nieuws, toch? Maar een depressie is een serieus probleem waar iedereen professionele hulp voor nodig heeft. Zonder die hulp is de kans op herstel heel klein.
Hoe wordt een depressie veroorzaakt?
Het herkennen van symptomen en accepteren dat je misschien te maken hebt met mentale problemen, is de eerste stap naar herstel. Daarna is het belangrijk om te praten met een professional, zoals een psycholoog, een huisarts of een andere specialist. Zij luisteren naar je verhaal en symptomen en kunnen, als dat nodig is, de behandeling starten. Maar voordat we ingaan op mogelijke behandelingen en hoe je van een depressie af kunt komen, is het belangrijk om te weten hoe de aandoening wordt veroorzaakt. Een depressie kan door verschillende factoren veroorzaakt worden, denk aan:
- Abnormale, of een disbalans in, chemische stoffen in de hersenen
- Genen
- Grote gebeurtenissen zoals stress, verlies, trauma en isolatie
- Aanhoudende fysieke pijn en (chronische) ziektes
- Medicatie
- Persoonlijkheid
Zijn er verschillende vormen?
Sommige oorzaken zijn eenvoudiger vast te stellen dan andere. Een groot verlies, zoals het overlijden van een dierbare of een traumatische bevalling, wordt sneller gelinkt aan een depressie dan bijvoorbeeld een chemische disbalans in je hersenen. Op basis van je symptomen en wat ze veroorzaakt kan een specialist een van de volgende vormen, als diagnose stellen:
- Ernstige depressieve stoornis
- Bipolaire stoornis
- Perinatale & postpartum depressie
- Dysthyme stoornis
- Premenstruele dysforische stoornis (PMDD)
- Psychotische depressie
- Seizoensgebonden depressie (SAD)
Deze vormen verschillen in hoe lang en hoe hevig de symptomen zijn. Sommige zijn van korte duur, zoals PMDD of SAD, maar komen regelmatig terug. PMDD elke keer als je menstruatie eraan komt en SAD vooral in de herfst en winter. Andere vormen, zoals bipolaire stoornis, komen in periodes, terwijl de vormen ernstige depressieve stoornis & dysthyme stoornis constant aanwezig kunnen zijn.
Symptomen van een depressie
We maken allemaal weleens een moeilijke en donkere periode door, maar dat betekent niet dat je een depressie hebt. De grote vraag is: wanneer spreken we over een depressie, en wanneer heeft iemand lastige tijd? Als je de één of meerdere symptomen herkent bij jezelf of bij een geliefde, is het tijd je actie ondernemen:
- Je voelt je constant moe, verdrietig en/of leeg.
- Te veel of juiste te weinig slapen.
- Je gewicht schommelt: geen trek en afvallen of juist meer eetlust en aankomen.
- Dingen waar je vroeger van hield, interesseren je niet meer.
- laag libido.
- Rusteloos en prikkelbaar.
- Aanhoudende lichamelijke klachten die niet verdwijnen, zelfs niet met behandeling.
- Moeite met concentreren, onthouden en beslissingen nemen.
- Geen energie of uitgeput voelen.
- Voortdurend schuldgevoel, hopeloosheid en/of waardeloosheid.
- Gedachten aan zelfmoord of de dood.
Ervaar jij of herken jij de symptomen bij een geliefde? En heb je het idee dat de symptomen de hele dag aanwezig zijn – en al langer dan 2 weken? En lijkt het ook niet minder te worden? Dan zou je een depressie kunnen hebben. Uiteraard verschillen de symptomen per persoon; niet iedereen ervaart hetzelfde of in dezelfde mate. Hulp zoeken is daarom cruciaal.
Word ik ooit nog beter?
Misschien wel de belangrijkste vraag is: “Hoe wordt een depressie behandeld en is het te genezen?” Om maar gelijk met de deur is huis te vallen: er is geen definitieve genezing voor depressies. Gelukkig zijn er wel behandelopties, die mensen helpen beter te worden, of leren omgaan met hun symptomen. Om op deze manier een gelukkig en gezond leven te leiden.
Anno 2024 zijn er genoeg manieren om een depressie te behandelen. Dus maak je geen zorgen: je hoeft niet opgenomen te worden in het ziekenhuis – hoewel dat in sommige gevallen goed kan werken. Behandelopties zijn onder andere:
- Counseling of psychotherapie
- Alternatieve geneeskunde, zoals acupunctuur of hypnose
- Voorgeschreven antidepressiva
- Hersenstimulatie therapie
- Zelfhulp, zoals regelmatig bewegen, genoeg slaap en een gezond dieet
behandelopties
Dit zijn maar een aantal voorbeelden. Het is belangrijk om een behandeling te vinden die bij jou en jouw klachten past. Kies je voor een andere behandeling dan die jouw dokter aanbeveelt? Zorg dat je dit dan altijd met hem of haar bespreekt. Zij zijn de experts en kunnen je het beste advies geven. Het is ook goed om te weten dat niet elke behandeling werkt voor elke vorm van depressie. Soms zijn de symptomen zo heftig dat antidepressiva noodzakelijk zijn, terwijl in andere gevallen een gezonde levensstijl en ritme juist belangrijk zijn.
We kunnen het niet vaak genoeg zeggen: herken je jezelf in de bovengenoemde informatie en loop je al een tijdje rond met depressieve gevoelens? Maak dan zo snel mogelijk een afspraak met jouw huisarts. Zij kunnen je helpen! Vind je dat een te grote stap? Praat dan eerst met iemand die je vertrouwt en waarvan je weet dat hij of zij je steunt. Het is ook belangrijk om goed online onderzoek te doen. Begin bijvoorbeeld hier.