Leven met diabetes betekent dat je jouw bloedsuikerwaarden goed moet beheren. Een belangrijk hulpmiddel om dit in de gaten te houden, is de HbA1c-test. Wat is dit en wat zeggen deze HbA1c waarde eigenlijk? En waarom zijn ze zo belangrijk voor mensen met diabetes? Wij hebben het voor je op een rijtje gezet!
Wil jij meer weten of diabetes? Lees hier meer: Diabetes: symptomen & wanneer je naar de dokter moet
Wat is HbA1c?
De afkorting staat voor hemoglobine A1c. HbA1c is een bloedtest die meet wat jouw gemiddelde bloedsuikerwaarden zijn geweest over de afgelopen twee tot drie maanden. In tegenstelling tot een gewone bloedsuikertest, die alleen een momentopname van je huidige waarde geeft, laat de HbA1c-test een breder beeld zien van hoe goed je je bloedsuiker in die periode hebt beheerd. Deze test kan je ook niet zelf doen, want er moet bloed afgenomen worden wat dan daarna naar het laboratorium gestuurd wordt. Mocht dit niet aan de juiste waarden voldoen, dan kan op basis van deze gegevens jouw behandelplan (eventueel) aangepast worden of op zoek gaan naar de oorzaak van de onjuiste waarden.
Wil je meer weten over hoe je jouw bloedsuiker op peil houdt? Je leest het hier: Zo houd je jouw bloedsuikerspiegel op peil
HbA1c waarde uitgelegd
In Nederland worden HbA1c waarden uitgedrukt in mmol/mol. Deze test meet hoeveel glucose zich heeft gehecht aan je rode bloedcellen over de afgelopen twee tot drie maanden. Een normale HbA1c waarde ligt onder de 42 mmol/mol. Voor mensen met diabetes varieert de streefwaarde meestal tussen de 48 en 53 mmol/mol.
Verschillende doelgroepen
Bepaalde groepen, zoals zwangere vrouwen en chronisch zieken, kunnen andere HbA1C waarden hebben. Hierbij spelen dingen zoals leeftijd, algemene gezondheid en persoonlijke omstandigheden spelen een rol. Om het makkelijker te maken, hebben we een tabel gemaakt dat laat zien wanneer je een gezonde HbA1c waarde hebt, wanneer je risico loopt op diabetes en wanneer je diabetes hebt.
| Leeftijdsgroep / Doelgroep | Gezonde HbA1c-waarde | Pre-diabetes HbA1c-waarde | Diabetes HbA1c-waarde |
|---|---|---|---|
| Kinderen (0-6 jaar) | Onder 42 mmol/mol | 42 - 46 mmol/mol | Vanaf 48 mmol/mol |
| Kinderen (6-12 jaar) | Onder 42 mmol/mol | 42 - 46 mmol/mol | Vanaf 48 mmol/mol |
| Tieners (13-18 jaar) | Onder 42 mmol/mol | 42 - 46 mmol/mol | Vanaf 48 mmol/mol |
| Volwassenen (18-65 jaar) | Onder 42 mmol/mol | 42 - 46 mmol/mol | Vanaf 48 mmol/mol |
| Ouderen (65+ jaar) | Onder 42 mmol/mol | 42 - 46 mmol/mol | Vanaf 48 mmol/mol |
| Zwangere vrouwen | Onder 37 mmol/mol | 37 - 41 mmol/mol | Vanaf 42 mmol/mol |
| Mensen met hart- of vaatziekten | Onder 45 mmol/mol | 45 - 50 mmol/mol | Vanaf 51 mmol/mol |
| Mensen met nierziekten | Onder 42 mmol/mol | 42 - 46 mmol/mol | Vanaf 48 mmol/mol |
Deze tabel is gebaseerd algemene gegevens. Uiteraard kunnen deze waarden en wanneer ze een risico vormen per persoon verschillen. Zorg er dus voor dat je altijd nauw contact houdt met jouw arts en samen met hem of haar jouw waarden beoordeelt.
Waar worden deze waardes voor gebruikt?
De waardes worden vooral gebruikt om te kijken of lijdt aan diabetes. En als je al de diagnose diabetes hebt of jouw medicatie goed werkt. Is jouw HbA1c waarde 48 mmol/mol of hoger? Dan kan dit wijzen op diabetes en zullen er mee testen uitgevoerd moeten worden. Zijn jouw waardes tussen 42 en 47 mmol/mol? Dan kan dit wijzen op pre-diabetes en is het slim om leefstijl aanpassingen te doen, zodat je diabetes type 2 kan voorkomen.
Jouw HbA1c waarde onder controle houden
Regelmatig jouw HbA1c waarden controleren is belangrijk om diabetes goed onder controle te houden. Zo kunnen jij en jouw arts beoordelen hoe goed je behandelplan werkt en mocht het nodig zijn aanpassingen maken. Jouw leefstijl speelt een belangrijke rol in het beheersen van je HbA1c waarden. Gezonde eetgewoonten, regelmatig bewegen, je medicatie correct innemen en stressmanagement dragen allemaal bij aan een betere bloedsuikercontrole. Zorg ervoor dat je minstens twee keer per jaar jouw HbA1c waarden testen. Zeker als je diabetes hebt.
Zijn er complicaties bij te hoge HbA1c waarde?
Een gezonde HbA1c waarde verkleint het risico op diabetes complicaties. Als deze waarde langere tijd te hoog blijft, kan dit leiden tot hartziekten, nierbeschadiging, neuropathie en oogproblemen. Door je HbA1c waarden binnen het streefbereik te houden, kun je het risico op deze complicaties verminderen en je algehele gezondheid verbeteren. Je kan dit simpelweg doen, door beter op jouw eten te letten, meer te gaan bewegen, te stoppen met roken of stress zo veel mogelijk te vermijden.
