Hoe ouder we worden, hoe lastiger het is om gezond te blijven. Niet alleen verandert onze leeftijd, maar ons lichaam krijgt steeds vaker te maken met kwaaltjes. Als je deze kwaaltjes niet op tijd aanpakt, kan dat leiden tot grote fysieke problemen. Daarom is het belangrijk om, naarmate je ouder wordt, regelmatig bij de huisarts langs te gaan voor controles zoals je bloedsuikerspiegel, gehoor, zicht, bloeddruk en cholesterolwaarden. Ook als je je gezond voelt, is het slim om dit regelmatig te laten checken. Zo voorkom je ernstige gezondheidsproblemen in de toekomst, zoals diabetes type 2, artrose en hart- en vaatziekten.
Meer weten over de symptomen van diabetes? Je leest het hier: Diabetes: symptomen & wanneer je naar de dokter moet
Waarschuwingssignalen van een te lage bloedsuikerspiegel
Een normale bloedsuikerspiegel is belangrijk voor iedereen, ongeacht leeftijd, geslacht of achtergrond. Dit helpt om ernstige gezondheidsproblemen, zoals gezichtsverlies en nierziekten, te voorkomen of uit te stellen. Het is belangrijk om je bloedsuiker binnen de gezonde grenzen te houden, want zowel een te lage (hypoglycemie) als een te hoge bloedsuiker (hyperglycemie) kan gevaarlijk zijn. Let op deze waarschuwingssignalen van een lage bloedsuiker:
- Snelle hartslag
- Trillen
- Zweten
- Zenuwachtig of angstig gevoel
- Prikkelbaarheid of verwarring
- Duizeligheid
- Honger
Waarschuwingssignalen van een te hoge bloedsuikerspiegel
hebben, vaak een lage bloedsuiker ervaren, of medicijnen zoals bètablokkers slikken, hebben een verhoogd risico op hypoglycemie zonder waarschuwingssignalen. Val je in een van deze groepen, dan is het slim om je bloedsuiker regelmatig te controleren. Signalen van een hoge bloedsuiker (hyperglycemie) zijn onder andere:
- Meer dorst
- Droge mond
- Vaker plassen dan normaal
- Vermoeidheid
- Wazig zicht
- Onbedoeld gewichtsverlies
- Terugkerende infecties zoals blaasontstekingen, schimmelinfecties of huidinfecties
Als je deze symptomen ervaart, is het goed om een afspraak te maken bij jouw huisarts. Een langdurig hoge bloedsuiker kan namelijk wijzen op diabetes.
Waarom is het zo belangrijk om mijn bloedsuikerwaarden op peil te houden?
Voordat ik inga op mogelijke oorzaken en behandelingen, is het handig om te weten wat bloedsuiker precies is, wat een gezonde waarde is en hoe je dit meet. Bloedsuiker, ook wel glucose genoemd, is de belangrijkste suiker in je bloed. Glucose komt uit het eten en drinken dat je binnenkrijgt en is de belangrijkste energiebron voor je lichaam. En heeft jouw lichaam dus nodig om te kunnen bewegen.
Om te meten of je een hoge, lage of gezonde bloedsuiker hebt, wordt vaak een HbA1c-test gedaan. Deze test wordt uitgevoerd door je huisarts en geeft een gemiddelde van je bloedsuiker over de afgelopen 3 maanden. Zo kun je zien of je bloedsuiker binnen een gezonde range valt of dat je mogelijk last hebt van prediabetes of diabetes. Wil je meer weten over deze test? Je leest het hier: HbA1c waarde uitgelegd: zo beheer je diabetes slim!
Bloedsuikerwaarden tabel
De HbA1c-test geeft in mmol/mol aan of je bloedsuiker gezond is. Maar wat is eigenlijk gezond, en wat is te hoog of zelfs gevaarlijk? We hebben voor het gemak in een tabel gezet:
| Bloedsuikertestwaarden | HbA1c (mmol/mol) | Nuchtere Glucose (mmol/L) | Glucosetolerantietest (mmol/L) |
|---|---|---|---|
| Diabetes | 48 mmol/mol of hoger | 7,0 of hoger | 11,1 of hoger |
| Prediabetes | 39 - 47 mmol/mol | 6,1 - 6,9 | 7,8 - 11,0 |
| Normaal | Rond de 38 mmol/mol | 6,0 of lager | 7,7 of lager |
Een normale HbA1c-waarde ligt rond de 38 mmol/mol. Bij een verhoogd risico op diabetes (prediabetes) zit je tussen de 39 en 47 mmol/mol. Zit je op 48 mmol/mol of hoger, dan is je bloedsuiker gevaarlijk hoog, en heb je mogelijk diabetes type 2. Het is dan ook belangrijk om snel met een behandeling te starten.
Soms zie je ook andere getallen voor je bloedsuiker, namelijk een geschat gemiddeld glucose (eAG), zoals op een bloedsuikermeter. De HbA1c-test meet alleen hoge bloedsuiker. Wil je controleren of je bloedsuiker te laag is, dan gebruik je het best een bloedsuikermeter of ga je langs bij je huisarts. Een bloedsuikerwaarde onder de 3,9 mmol/L wordt als laag beschouwd.
Oorzaken voor een te hoge en te lage bloedsuiker
Er zijn veel oorzaken voor zowel een hoge als een lage bloedsuiker. Mogelijke oorzaken voor hypoglycemie zijn onder andere je lichaam gebruikt, te veel insuline, alcohol drinken, warm en vochtig weer, menstruatie, puberteit en soms gewoon een drukke dag. Hyperglycemie kan veroorzaakt worden door diabetes, stress, uitdroging, te weinig beweging, te veel eten, of bepaalde medicijnen.
De grote vraag is natuurlijk: kun je beide problemen voorkomen? Je weet wat ze zeggen: voorkomen is beter dan genezen! Het beste wat je kunt doen, is je bloedsuiker gezond houden door een gezonde levensstijl te hebben. Hoe doe je dat? Eet gezond met veel vitamines en weinig ongezonde vetten en suikers, stop met roken en drink weinig tot geen alcohol, beperk cafeïne, slaap gemiddeld 8 uur per nacht, en zorg voor voldoende beweging – bij voorkeur 30 minuten per dag. Ga ook regelmatig langs bij je huisarts, zodat je weet waar je op moet letten en hoe je bloedsuiker gezond blijft.
Behandelopties
Beide gezondheidsproblemen hebben hun eigen behandelopties. Als je (diabetes hebt en symptomen van) een hoge bloedsuiker ervaart, kun je dit aanpakken door te bewegen, je medicatie in te nemen, je voeding aan te passen en/of je insulinedosis bij te stellen – overleg altijd eerst met je huisarts. Bij ernstige hyperglycemie is het belangrijk om meteen 112 te bellen of naar de spoedeisende hulp te gaan. Je hebt medische hulp nodig om je bloedsuiker snel te verlagen.
Lage bloedsuikerspiegel behandelen
Een lage bloedsuiker behandel je anders. Als je bloedsuiker tussen de 3,0 en 3,9 mmol/L ligt, kun je de 15/15-regel gebruiken: neem 15 gram koolhydraten en controleer je bloedsuiker na 15 minuten opnieuw. Is je bloedsuiker nog steeds onder de 4,0 mmol/L? Herhaal de regel tot je waarden weer gezond zijn. Als je bloedsuiker onder de 3,0 mmol/L ligt, heb je een ernstige hypo. Dit kan lastig zijn om zelf te behandelen.
In zo’n geval werkt de 15/15-regel vaak niet. Wat kan helpen is een glucagoninjectie – dit moet worden voorgeschreven door je huisarts. Zorg dat je naasten deze signalen herkennen en weten wat ze moeten doen als je flauwvalt. Werkt de injectie niet of blijft je bloedsuiker na 20 minuten te laag? Bel dan meteen 112!
